Herken je dat? Angst voor de angst?
Het heeft een naam: agorafobie.
Agorafobie is de angst voor angstsymptomen. Agorafobie wordt ook pleinvrees genoemd en heeft eigenlijk tal van andere namen.
Door al die verschillende benamingen heb je het soms niet door dat je agorafobie hebt.
Het heeft bij mij een hele tijd geduurd voordat ik wist wat er met mij aan de hand was.
Ik was angstig, zo ver was ik.
Maar dat de hartkloppingen, last van mijn darmen, misselijkheid, duizeligheid etc. daarmee verband hielden? Geen idee.
De paniekaanvallen waren zó intens dat ik tijdens een aanval niet meer rationeel kon nadenken. En na een aanval was ik bekaf. Een gevoel van hulpeloosheid maakte van mij meester. Zou het ooit over gaan? Ik had er geen vertrouwen meer in.
Ik had het er met niemand over. Ik schaamde me dood. Angstig zijn voor gezellige en leuke sociale activiteiten, wie zou mij begrijpen? Ik begreep het zelf niet, laat staan een buitenstaander.
Wat ik pas later leerde is dat alle symptomen die ik ervaarde tekenen zijn van angst. Het was GEEN voorbode voor mijn grootste angst: de controle verliezen.
Dit inzicht heeft mijn leven veranderd maar dat ging niet zonder slag of stoot.
Eerst moest ik mij bewust worden van wat er aan een paniekaanval vooraf gaat.
Bij mij werkte het als volgt:
Ik zit in de bioscoop met vriendinnen, gezellig.
De lichten gaan uit, de film begint en ik begin wat onrustig te worden. Mijn hartslag gaat omhoog en ik merk een verdwaalde hartklopping op.
Ik denk: ‘Oh nee, dáár gaan we weer, waarom nu? Het is ook altijd hetzelfde liedje. Houdt het ooit op? En nu word ik ook nog misselijk en mijn darmen beginnen raar te doen. Ik moet naar de wc maar ik kan toch niet tijdens de film zomaar opstaan? Dan moeten alle andere mensen in de rij voor mij gaan opstaan. Ze zien me aankomen.’
Door al deze gedachtes gaat mijn hartslag verder omhoog. Het zweet breekt me uit. Kan mijn hart dit aan? Ik krijg toch geen hartaanval?
Gefeliciteerd, mijn paniekaanval is een feit.
Wat ging hier fout?
Hoe had ik beter kunnen reageren op de eerste gevoelens van onrust en angst?
Ik schets de situatie nog een keer:
Ik zit in de bioscoop met vriendinnen, gezellig.
De lichten gaan uit, de film begint en ik begin wat onrustig te worden. Mijn hartslag gaat omhoog en ik merk een verdwaalde hartklopping op.
Nu heb ik een keuze:
1. Ga ik allerlei rampscenario’s bedenken over de onrust in mijn lichaam, de hoge hartslag en de verdwaalde hartklopping? Met uiteindelijk een paniekaanval tot gevolg?
Of
2. Ga ik achterover leunen en leg het systeem aan mezelf uit: ‘oké, ik voel me wat onrustig, mijn hartslag is hoger dan normaal en mijn hart speelt haasje-over.’
‘Dat is ook niet zo vreemd. Ik heb me eerder angstig gevoeld in de bioscoop. Mijn geest is dit niet vergeten.’
‘Mijn lichaam waarschuwt mij voor gevaar maar mijn geest weet niet dat ik in de bioscoop zit en niet in de jungle loop met ritselende struiken om me heen.’
‘Ik ziet het als een brandalarm die afgaat: een mooie gelegenheid om weer te oefenen.’
‘Weet je wat, ik leg me erbij neer; wat er ook gebeurt, het is oké.’
‘De angst mag er zijn, het is een hele normale en natuurlijke reactie.’
En wat denk je dat er gebeurt?
De vicieuze cirkel wordt niét opgestart. De onrust en angst houdt nog even aan maar al vrij snel zit ik midden in de film.
Halverwege denk ik: ‘hé, wat voel ik me lekker ontspannen. Ik heb ook helemaal geen last meer van een overenthousiast hart. Life is good.’
Het is de kunst om de vicieuze cirkel, al na de eerste symptomen, meteen te doorbreken. Hoe eerder hoe beter om niet verder verstrikt te raken in het web van angst en paniek met wat als…gedachtes en rampscenario’s.
Gooi géén extra olie op het vuur. Voorkom dat er allerlei hormonen aangemaakt worden om te vechten of te vluchten. Je bent niet in levensgevaar. De hormonen verergeren alleen maar de symptomen.
Hoe vaker je oefent, hoe beter en sneller je adequaat leert reageren. Zie een angstig moment daarom ook als een oefenmoment; gratis en voor niks.
Je bent zélf verantwoordelijk voor je paniekaanval en dat is ook meteen het goede nieuws. Het betekent dat je het zélf kan stoppen.
Door één simpele beslissing te nemen: ga ik voor optie 1 of voor optie 2?
Lieve groet,
Lisette
Retorische vraag: welke optie kies jij?